Transitie en het managen van verandering, hoe organiseer je dat? En waar is het draaiboek?!

Wanneer je gaat veranderen ga je een onzeker traject in. Wat doet zo’n verandering van de situatie met jou? Hoe kun je je hier goed op aanpassen? En als het niet zo gaat als je vooraf dacht, wat dan? Vanuit een heel herkenbare situatie schrijft Remco Klompmaker over zijn bijdrage aan de energietransitie en hoe zijn aanpassingsvermogen (en dat van zijn gezin) werd getest.

De wereld om ons heen verandert constant: kijk naar de klimaatverandering en de energietransitie die daaruit voortvloeit, of de oorlog in Oekraïne die hier, maar ook op andere ambities, direct impact op heeft. Kortom: we zijn constant onderdeel van een transformatie of organiseren, binnen een verandering, onze eigen transformatie.

In het kader van de energietransitie vertel ik je over een experiment als de start van een persoonlijke transformatie, en wat mijn ervaring hierin was. Ondanks dat dit een overzichtelijk experiment was als start van een verandering, verschilt het proces niet zoveel van de veranderingen die we op grote schaal doen.

Mijn transitie

Onlangs was het weer tijd om een nieuwe leasewagen te kiezen en wat kies je dan? Elektrisch, fossiel of hybride aangedreven auto?
De eerste vragen waren er direct:

• Wat gaat dit mij extra kosten?
• En heb ik dat ervoor over?
• Wat voor impact heeft dat op mijn woon/werk verkeer.
• Wat voor impact heeft dat op mijn privésituatie?

Allemaal vragen waar je voor jezelf een antwoord op moet vinden in combinatie met hoe je tegen de benodigde verandering aan kijkt. En dán loop je vervolgens nog aan tegen vragen als: Hoeveel heb je er dan voor over, hoeveel ben je bereid zelf te investeren?

Ik heb de keus gemaakt om vanuit mijn motivatie een bijdrage te willen doen aan de klimaatverandering en heb daar iets extra’s voor over gehad. Met de levering van de wagen bleek dit echt, want het rijden in een elektrische auto vereist een andere houding.

Voor mij is de transitie de nieuwe auto en de transformatie dat ik anders moet rijden met deze auto en anders mijn routes ga plannen om efficiënt met de laadtijd om te gaan. Ineens moet ik nadenken wanneer ik ga laden en hoe groot mijn bereik is. Kortom, om de auto optimaal te kunnen gebruiken zal ik mijn oude gewoontes moeten afleren of bijstellen.

Wat is er veranderd dan?

Ik hoef in Nederland niet meer naar een tankstation. Ik laad de auto thuis op.

De auto rijdt anders en als ik snel rij heeft dat direct veel meer impact op mijn bereik dan een benzineauto en daarmee de afstand die ik kan afleggen. Met harder rijden moet ik toch nog een extra pauze inlassen om even bij te laden. Wil ik een extra stop of rij ik langzamer en ben ik dan sneller thuis? Ik kwam er al snel achter dat mijn rijgedrag aangepast moest worden.

Het experiment:

De eerste vakantie, een reisje naar Frankrijk, werd echt een uitdaging. Ik was nieuwsgierig naar het experiment en heb mijn familie weten te overtuigen om dit met de nieuwe elektrische wagen te gaan ondernemen. Na hun goedkeuring konden we gaan plannen.
Ik noem het een experiment omdat ik nog erg onbekend ben met het rijden van een heel lange afstand en tegen welke uitdagingen je dan werkelijk aanloopt. Hoe gaat de familie daarmee om? En wordt het een succes en willen we het na deze reis ooit nog eens proberen of blijft het bij deze ene keer?
Behalve de onzekerheid en het ongemakkelijke ben ik natuurlijk ook benieuwd wat voor positieve dingen het brengt. Het kan zomaar lukken en een groot succes zijn.

Het doel:

Het doel is gekozen: “Toulouse bij vrienden in huis”. De onzekerheid voor de eindstop en tijdig moeten arriveren was daarmee weggenomen. En de Franse familie hadden we al een tijdje niet gezien, dus dat was een leuk vooruitzicht.

De heenreis:

Daar waar ik normaal gesproken met de maximum toegestane snelheid zeer efficiënt naar het zuiden van Frankrijk reed en met 1 tankbeurt al op locatie aan kom moest ik het nu anders gaan aanpakken.

Internet was (nog niet) mijn beste vriend. Er stond al wel veel geschreven maar toch was ik er niet gerust op. Er was nog veel onzekerheid over de laadpalen, hoe te betalen, snelheid van het laden in combinatie met mijn rijgedrag en de buitentemperatuur. Oh ja… die buitentemperatuur heeft dus ook ineens invloed op mijn rijafstand. Dat was ik niet gewend!

Voor de zekerheid heb ik extra pasjes gekocht naast de laadpas die ik bij de auto meegeleverd heb gekregen. Dat was een goede tip die mij al veel problemen heeft bespaard. Ik heb een route gepland met de laadpunten die ik nodig had om op de plaats van bestemming te komen.
Ik had gelezen dat de Tesla superchargers ook voor niet-Tesla’s waren opengesteld maar kon geen ervaringen terugvinden op internet. Ik heb 20 apps gedownload die aangaven te weten waar alle laadpalen stonden. Na er 15 weer verwijderd te hebben heb ik de meest betrouwbare laten staan, hopende dat ze tijdens de reis nog konden helpen als het fout ging.

Ok, route bepaald en laadpunten in Google Maps geplaatst om te gebruiken met Carplay. Ook voor de zekerheid in de navigatie van de auto gezet. Tijdstip vertrek 7:00 uur in de ochtend en uitgerekende aankomst om 20:00 uur inclusief 5 stops om te kunnen laden.

Daar reden we weg om 7:15, beginnend met een achterstand op het schema van 15 minuten. Met een 100% volle accu ben ik gestart met een snelheid van 100 km per uur zodat ik een langere range had. Het had gevroren dus ik merkte al snel op dat, als ik harder ging rijden dan 100km per uur, de ingeplande reserve van 100 km accu slonk naar 90km. Maar vanwege de onzekerheid wilden we die 100km reserve wel hebben. Stèl dat een laadstation niet werkt dan sta je stil. Een extra kannetje met benzine gaat hier niet lukken en ook mijn accu van de telefoon zal de auto niet verder brengen.

2e oponthoud was de ochtendspits bij Antwerpen. Die was te verwachten en hadden we met de conventionele wagen ook gehad.
Daar kwam de eerste stop aan. Ik had als eerste laadpunt gekozen voor een Tesla supercharger die sinds kort ook in het buitenland beschikbaar waren voor niet-Tesla’s. Maar eenmaal op locatie bleek dat deze dus niet voor mij beschikbaar was. De reden voor het Tesla laadstation te kiezen is dat er veel laadpalen zijn en ze altijd werken. Dus als eerste maar ervaring opdoen met deze laadlocaties zodat ik er later voordeel uit kon halen.
Dus: op zoek naar een andere laadlocatie. Dit heeft ons zeker 30-45 minuten extra tijd gekost.

De 2e stop was in de binnenring van Parijs bij een Tesla snellaadstation bij een winkelcentrum. Eindelijk! Dat ging goed en het was erg gezellig. We hadden immers tijd om even samen rond te kijken.

Gedurende de dag kwamen we er al achter dat het langzamer ging dan gedacht: 2/3e van de dag voorbij en nog niet eens op de helft van de route. En het volgende laadstation werkte niet. Ook hier weer op zoek naar een andere. Deze andere lag in de buurt maar was geen supercharger. Dus geen 30 minuten laden maar 1 uur. Dus gelijk maar wat eten want het was inmiddels 18:00 uur, zodat we dat niet meer hoefden te doen.

Gelukkig ging het daarna wat sneller en naarmate ik ervaring kreeg met het laden, en omdat de buitentemperatuur was opgelopen naar 17 graden, kon ik ook harder gaan rijden zonder in te boeten op reserve. 110 – 120 was een mooie snelheid en bleek voldoende reserveaccu over te houden.
Om 23:30 kwamen we aan op ons adres in Toulouse en werden we welkom geheten met een lekkere Franse wijn en kaas.

De terugreis

Met de ervaring van de heenreis werd het plannen al simpeler. Ik wist welke laadpalen wel en niet werkten en hoe ik dat kon zien in de apps. Ook wist ik welke laadpassen wel werkten en welke niet.
Hiermee ging de terugreis al een stuk sneller.
Alle geplande laadpunten werkten en we hoefden niet meer te zoeken naar een alternatief. Ik heb de hele terugreis 110-120 km per uur gereden waardoor ik ook al beter opschoot.
Tja… En dan kom je weer in Parijs, maar nu tijdens de spits. Dat was niet geheel onverwacht en ik heb bewust gekozen voor een laadbeurt tijdens de spits. Na het vertrek hadden we toch nog een staartje van de spits wat met een conventionele auto hetzelfde was geweest.

Met een vertrek van 9:15 en aankomst om 23:45 uur hebben we het een stuk efficiënter gedaan dan de heenreis.

Reflectie op mijn experiment

Dit verhaal brengt me weer terug bij de vragen over Transitie en het managen van verandering: “Hoe organiseer je dat?” en “Is daar een draaiboek voor dat je uitrolt?”.

De transitie was bij mij de nieuwe auto die anders was dan een conventionele fossiele brandstofaangedreven wagen. De Transformatie was voor mij het feit dat ik de dingen anders moest gaan doen, zoals laden, rijden, en plannen van mijn rit.

Ik ben me bewust geworden dat de transitie erg veel onzekerheid met zich meegebracht waar ik opties open moest laten om eventueel met het geleerde bij te kunnen sturen.

De verandering zorgt dat je moet transformeren om je doelen te kunnen behalen.
Transformatie betekent verandering van mindset en skills naar een nieuwe mindset en skills die je nog niet hebt ervaren en waarvan je niet weet hoe die er precies uit gaat zien. Dat moet je immers nog gaan ervaren en van gaan leren. Het leren zal in kleine stapjes gaan. De ene keer gaat het goed en de andere keer fout waardoor je het anders moet doen.

Er is geen draaiboek dat je 1:1 kunt uitrollen; daarvoor zit er teveel onzekerheid in omdat je het nog nooit eerder hebt ervaren. Een plan maken blijkt nog steeds verstandig om de risico’s te identificeren en ruimte in te bouwen voor de opties als het anders gaat dan verwacht.
Accepteer en calculeer in dat je plan niet loopt zoals gepland en dat je dat weer snel kunt bijsturen met de opgedane ervaring of experimenten.
Communiceer het met je collega’s zoals ik mijn familie in het plan heb meegenomen zodat het niet alleen mijn experiment is.

Als laatste te beantwoorden vraag: “Wat voor positieve elementen heb ik eraan overgehouden?”.
Als gezin kwamen we erachter- doordat we rekening hadden gehouden met vertraging- dat niemand heeft geklaagd tijdens de heen- en terugreis. Het was zelfs ontspannener dan de traditionele gehaaste reizen die we voorheen hebben gemaakt.
We hebben beide reisdagen als gezellig ervaren omdat we tijd hadden voor elkaar en om even te ontspannen.

Ik hoop dat mijn relaas je heeft kunnen aanzetten tot denken en doen. Mocht je meer willen weten, of hulp nodig hebben: laat het mij vooral weten: stuur een mail naar info@towson.nl of neem telefonisch contact op: 085 877 0180.

Ik geef bij Towson ook twee trainingen die hierbij mooi aansluiten: de Leading SAFe training en de SAFe Advanced Scrum Master training (SASM).